cyberpunk.stories

 मानव आणि रोबोट ही कथा पाचहजार वर्षांपूर्वी मीच लिहिलेल्या ‘ रोबोट: कथा आणि व्यथा ’ ह्या कथा संग्रहातून घेतली आहे. हा कथासंग्रह पाचव्या मितीत( Fifth Dimension) असल्यामुळे वाचकांना तो डाउनलोड करणे शक्य नाही. मीच इथे लिहित जाईन. रोबोही आता पाचव्या मितीत निघून गेले आहेत. तर मानव हे रोबोटपासून उत्क्रांत झाले ह्या रोबोर्वीन नावाच्या शास्त्रज्ञाच्या मताशी मी पूर्ण सहमत आहे. मानवाचे प्रोग्रामिंग त्याच्या जन्मापासूनसुरु होते. आधी नातेवाइक , मग शाळा , नंतर समाज हे महत्कार्य करत असतात. खर तर लहान मुले ही आइन्स्टाइन पेक्षा महान शास्त्रज्ञ , शेक्सपिअरपेक्षा महान लेखक असतात. त्यांचा सगळीकडे मुक्त संचार असतो. पण समाजाला हे परवडण्यासारखे नसते. त्यांच्या प्रतिभेला खच्ची करण्याची महत्वाची जबाबदारी शाळांवर असते. लहान मुलगी बारा तेरा वर्षांची होते तोपर्यंत ही प्रक्रिया जवळ जवळ पूर्ण होते. त्यांच्यावर देव , धर्म , राष्ट्र , समाज , रूढी , रिती , जात पात ह्यांची जाणीव करून दिली जाते. हे प्रोग्रामिंग मानव बी इ , एम बी ए वगैरे पर्यंत पूर्ण होतं. हे कशासाठी करावे लागते ? कारण कारखाने , राजकारण इत्य...

A Midsummer Night's Dream   संध्याकाळचे पाच वाजले कि माझी पाउलं शेट्टीच्या हॉटेलकडे वळतात. शेट्टीच्या हॉटेलमध्ये   माझे एक खास टेबल आहे. शेट्टीला हे माहित आहे. मी येईपर्यंत तो त्या टेबलावर रिझर्वडची पट्टी लावून ठेवतो. त्या टेबलावरून   मला रस्त्यावरची रहदारी पहायला आवडते. तसेच हॉटेलात बसलेल्या काही लोकांचेही दर्शन होते. त्यांना पाहून विचारांची गाडी स्वैर धावू लागते. किती शिकला असेल, कुठे नोकरी   करत असेल, आपल्या आयुष्यात हा सुखी समाधानी असेल का? ह्या विचारांना काही अंत नाही. त्या दिवशी आकाशात ढग आले होते. पाउस पडण्याची लक्षणे होती. त्यामुळे हॉटेलात गर्दी नव्हती. माझ्या पलीकडच्या टेबलापाशी एक पंचेचाळीस पन्नास वर्षांचा इसम लॅपटॉप खोलून बघत होता. दीज पीपल! जेथे जातो तेथे आपल्या लॅपटॉपमध्ये डोकं खुपसून बसलेले असतात. लॅपटॉपमध्ये डोकं खुपसून बसलेल्या लोकांबद्दल मला प्रचंड आदर आहे. अशा लोकाना मी निवडून खड्यासारखे माझ्या विचारांच्या मर्यादेबाहेर ठेवतो, इतक्यात तो आला. रॉयल एन्फील्डच्या इंजिनचा आवाज वेगळा असतो. त्याने गाडी पार्क केली आणि तो हॉटेल मध्ये आला. चाल भरदार आण...

तो बहुराष्ट्रीय कंपनीत मनेजर होता तर ती एका राष्ट्रीय कंपनीत संगणकाशी छेडछाड करणारी होती. त्याचे लठ्ठ पॅकेज होते. फ्लॅट होता. लांबलचक गाडी होती. हुशार शोफर होता. अजून काय पाहिजे ? तर सांगायचा मुद्दा असा की उणीव होती फक्त एक श्रीमती की कलावती की सेवा करे जो पति की ज़रुरत है ज़रुरत है ज़रुरत है. सेवा करे जो पति की ? म्हणजे तिला काय तुम्ही नोकरांनी समजता ? काय हे प्रतिगामी विचार! पण एकूण पॅकेज भारदस्त असल्यामुळे प्रतिगामी विचार चालवून घ्यायचे. ती!! तिचे “ पॅकेज ” “ उंच , स्लिम आणि सौंदर्यपूर्ण ” होते. त्या दोघांची भेट अश्याच कुठल्यातरी सेमिनार प्रसंगी झाली. कुठला सेमिनार ? ते महत्वाचे नाही. ती पेपर वाचत होती. म्हणजे सेमिनारमध्ये वाचतात तसला “Bring together open source frameworks like PyTorch, TensorFlow and scikit-learn with IBM and its ecosystem tools for code-based and visual data science.” नाही. ती आपला “ टाईम पास इंडिया ” वाचत होती. ही तिची अदा त्याला फार भावली. त्याचा शोध तिच्यापाशी जाऊन थबकला. जिवा शिवाशी भेट होते त्यातलाच प्रकार. मध्यंतरात जेव्हा इतरेजन चहा पितापिता...

I am Ubik. Before the universe was I am. I made the suns. I made the worlds. I created the lives and the places they inhabit; I move them here, I put them there. They go as I say, they do as I tell them. I am the word and my name is never spoken, the name which no one knows. I am called Ubik but that is not my name. I am. I shall always be. ------------Ubik-Philip K Dick त्याचे नाव ? पहा मला पण नेमकं आठवत नाही. काही तरी “ स ” ने सुरुवात होणारे होते. समीर ? सदानंद ? सज्जन ? सतीश ? सत्येन ? नाही. असं बंगाली वाटणारं निश्चित नव्हतं. नावात काय आहे ? आपण त्याला एक्स म्हणूया. हा माणूस – त्याला माणूस का म्हणायचे हा बाकी एक प्रश्नच होता- हा जन्मजात बावळट होता. त्याच्या बावळटपणाची लक्षण अगदी लहानपणापासून दिसायला लागली होती. एक्स कधीही रडला नाही. अगदी जन्माला तेव्हा देखील. केव्हढा हा बावळटपणा! इतर मुलांचे आई बाप मुलांच्या रडण्याला कावतात. इथं हा रडत का नाही म्हणून एक्सची आई वैतागलेली. दुसऱ्या आया तिचा हेवा करत. “ खरच कित्ती कित्ती गुणाचं बाळ. एकदा मणजे एकदाही आवाज नाही हो. ” एक्सच्या ...